De financiële sector is geen steek is veranderd, zegt Patrick Beijersbergen na het lezen van IEX Profs. De klant kan er helemaal niet centraal worden gezet.

Het glossy magazine IEX Profs (‘van professionals voor professionals’) ploft eens in de zoveel tijd boordevol interessante informatie op mijn deurmat. Een aanrader. Het is zo’n beetje de Playboy van de financiële sector, ik lees het dan ook vooral voor de interviews.

Deze keer Karien van Gennip en Jaap van Duijn. Van Gennip is als directeur private banking bij ING medeverantwoordelijk voor de afschaffing van de kickbackvergoeding door zes Nederlandse banken per 1 januari 2014. Dat de banken daarmee gewoon op het allerlaatste moment gevolg geven aan regelgeving die al een tijdje boven de markt hangt, wordt pas duidelijk als je wat verder leest, maar goed.

‘Kickback boeit klant niet,’ luidt de kop boven het interview. Het blijkt dat de doorsnee klant van ING zich er nauwelijks voor interesseert. Jammer voor ING dat het niet meer mag dus. ‘De uitgangspunten waren duidelijk,’ zegt Van Gennip, ‘kosten moeten in de nieuwe omgeving gelijk blijven.’

Gelijk blijven? Die kosten kunnen omlaag dacht ik.

Provisieverbod beleggingsproducten

Vooropgesteld: het provisieverbod dat per 1 januari ingaat is goed nieuws voor beleggers. De transparantie neemt toe en de prikkel om klanten in zo duur mogelijke producten te krijgen valt weg. Tenzij het een product is uit de eigen stal natuurlijk, want dat verkoop je wel graag zo duur mogelijk. Er zitten dus onbedoelde neveneffecten aan te komen: producten van derden worden niet meer aangeboden en ING waakt ervoor dat de totale kosten in de nieuwe omgeving gelijk blijven: minder keus, minstens zo duur?

Het provisieverbod moest voor meer marktwerking zorgen in de financiële sector. Het is de vraag of dat op deze manier gaat lukken. Bij veel producten op de consumentenmarkt kan je zeggen dat goedkoop vaak duurkoop is, of ongezond. Een frikandel is goedkoper dan een biefstuk en een goedkope stofzuiger gaat minder lang mee.

Bij financiële producten is het meestal andersom. Duurkoop is daar gewoon duurkoop en vaak nog ongezond ook, voor de portemonnee dan. De praktijk wijst uit dat de duurste financiële producten op de lange duur het slechtste rendement opleveren. Maar consumenten denken nog altijd langer na over een stofzuiger van honderd euro dan over een spaarpot die ieder jaar een veelvoud daarvan kost.

Kosten kunnen omlaag

In de financiële sector kan de klant helemaal niet centraal staan. Bij stofzuigers kun je zeggen: ‘Deze is inderdaad duurder, en ik verdien er meer aan, maar hij zuigt beter en gaat ook echt langer mee. Dit is op de lange duur het beste voor u. En ook voor mij.’ Bij financiële producten gaat die vlieger vrijwel nooit op.

In het andere grote interview slaat voormalig Robeco-boegbeeld Jaap van Duijn dan ook wat mij betreft de spijker op zijn kop: de kosten moeten gewoon omlaag. En flink ook. Ik citeer Van Duijn: ‘Tot ver in de jaren tachtig was de beheerfee van Robeco 0,25% of lager. En daar konden we goed van leven.’ En even verderop: ‘Wat mij enorm verbaast is dat consumenten dat allemaal hebben gepikt.’

Verbazingwekkend inderdaad. We krabbelen op na een enorme financiële crisis, maar de sector waar het vooral mis is gegaan is nog geen steek veranderd. Een pijnlijke conclusie, nota bene gebracht door IEX Profs, van professionals voor professionals.

Patrick Beijersbergen is verbonden aan de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) en auteur van de boeken ‘Beleggen Kun je Zelf’ en ‘Wat en Hoe met Geld’.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl